301- رفع مشكل با نماز

ابن خلكان در شرح حال شيخ رييس نقل كرده است كه : هر گاه مساءله اى بر وى دشوار مى شد، وضو مى گرفت و به مسجد جامع مى رفت و نماز مى گزارد و خداى عزوجل را مى خواند كه آن را بر وى آسان گرداند و آن در بسته را به روى او بگشايد. (307)


302- نتيجه صلوات فرستادن

صلوات بر محمد و آل محمد صلى الله عليه و آله و سلم فعلى از افعال ما است و علم و عمل هر دو جوهرند كه گوهر انسان را مى سازند و عين حقيقت و ذات انسان مى شوند و انسان كامل مبراى از امكان ، استعدادى است كه در كمال به فعليت رسيده است ، هر چند عبد شكور است ، پس ‍ بدان كه صلوات عايد ما مى شود كه از نقص به كمال و از قوه به فعليت مى رويم نه عابد آنكه خود عارى از قوت است . (308)


303- بهاى بهشت

امام صادق عليه السلام فرمود: كلمه لا اله الا الله بهاى بهشت است .


304- سوره توحيد و اول سوره حديد

امام زين العابدين عليه السلام فرمود: ان الله عزوجل علم اءنه يكون فى آخر الزمان اقوام متعمقون فاءنزل الله تعالى قل هو الله احد، و الآيات من سورة الحديد - الى قوله : و هو عليم بذات الصدور فمن رام و راء ذلك فقد هلك . (309) صدرالمتاءلهين مى گويد: من پيوسته در اين آيات تفكر مى كردم تا وقتى اين حديث را ديدم از شوق گريه كردم . امام عليه السلام فرمود: چون خداوند مى دانست كه در آخر زمان مردمى متعمق ، مو شكاف ، دانش پژوه ، فحاص ، بحاث ، پيدا مى شوند براى آنها سوره قل هو الله احد و آيات اول سوره حديد تا عليم بذات الصدور را فرستاد، تا هر فيلسوف متاءله متعمق ، و هر عارف پخته و گردنه ها پيموده و مراحل و منازل سير كرده ، بخواهد در معرفة الله سخن بگويد و در درياى بيكران معارف الهى غواصى بنمايد، سوره اخلاص و آيات اول سوره حديد آنها را بيان فرموده است ، و ميزان قسط همه آراء و عقايد است .(310)


305- نيكوترين نام ها

خداوند سبحان مى فرمايد: و لله الاسماء الحسنى فادعوه بها ؛ از آن خداست نيكوترين نام ها، بدان نام هايش بخوانيد.


306- استغفار واقعى

شخصى در حضور وصى از خداوند طلب غفران نموده ، مى گويد: استغفر الله ، امير مؤ منان در پاسخ مى فرمايد: مادرت به عزايت بنشيند! آيا مى دانى كه استغفار چيست ؟ استغفار، مقام والا مرتبگان است . استغفار نامى است كه آن را شش معنا (و شرط) است : اول : پشيمانى بر گذشته . دوم : تصميم بر آن كه تا ابد گرد گناه نآيى . سوم : آن كه حقوق خلايق را بدانان باز دهى ؛ چنانكه خداوند را ملاقات كنى بدون آن كه حقى بر گردنت باشد. چهارم : آن كه هر عمل واجبى كه ضايع كرده اى قضا و حقش را ادا كنى . پنجم : گوشتى كه از حرام بر بدنت روييده ، با سختى ناراحتى بر گناهانت آب كنى ؛ چنانكه پوستت به استخوان رسد و گوشتى تازه رويد. ششم : به بدنت درد عبادت و طاعت رسانى ؛ همچنانكه شيرينى گناه بدان رسانيده اى ؛ پس چون چنين كردى ، حال بگو استغفرالله ! (311)


307- عاقبت انسان

از پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله روايت است كه فرمود: هيچ يك از شما نميرد جز آن كه به عاقبت خويش علم بيابد و جايگاه خويش را در بهشت يا دوزخ ببيند. (312)


308- توبه پيرى كهنسال

در اواخر كتاب كشكول شيخ بهايى است . در حديث است كه چون پيرى كهنسال توبه كند، ملايك گويند: حال كه حواست به سستى و ناتوانى رسيده و نفست به سردى گراييده (توبه مى كنى )؟! (313)


309- توصيف جايگاه مخلصين

خداوند سبحان مى فرمايد: الا عباد الله المخلصين # اولئك لهم رزق معلوم # فواكه و هم مكرمون# فى جنات النعيم # على سرر متقابلين # يطاف عليهم بكاءس من معين # بيضاء لذة للشاربين # لافيها غول و لا هم عنها ينزفون ؛ مگر بندگان مخلص خدا، كه آنها راست رزقى معين ، از ميوه ها و گرامى داشتگانند در بهشت هاى پر نعمت ، بر تخت هايى كه روبه روى هم اند و جامى از چشمه خوشگوار ميان شان به گردش در آيد، سفيد است و نوشندگانش را لذت بخش ، نه عقل از آن تباهى گيرد و نه نوشند مست شود.


310- مشمول رحمت الهى

در حديث است كه پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم در حال نماز بود كه مردى باديه نشين در نماز خود چنين مى گفت : خداوندا! من و محمد را مشمول رحمت خويش قرار داده و نه كسى ديگر را! پس چون پيامبر صلى الله عليه و آله نماز را سلام گفت ، خطاب به باديه نشين فرمود: رحمت واسعه الهى را تنگ كردى (محدود و سنگين نموده اى ). (314)


311- بيدارى براى نماز شب

امام صادق عليه السلام فرمود: روزى رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم از حارثة بن مالك بن نعمان انصارى پرسيد: چگونه اى اى حارثة بن مالك ؟ حارثه عرض كرد: مؤ منى واقعى ، اى رسول خدا! حضرت صلى الله عليه و آله و سلم فرمود: هر چيزى را حقيقت و نشانه اى است ؛ حال حقيقت و نشانه قول تو چيست ؟ گفت : اى رسول خدا! نفس خويش را از دنيا دور ساخته ام و شبم را به بيدارى مى گذرانم ، و روزم را به تشنگى سپرى مى نمايم . گويى عرش خداى را مى بينم كه محاسبه و حساب مردم بر پا شده است . بهشتيان را مى نگرم كه به زيارت يكديگر مى روند، و فرياد و ناله دوزخيان را مى شنوم كه در آتش اند. (چون سخن او بدين جا رسيد) پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم فرمود: تو بنده اى هستى كه خداوند قلبش را نورانى گردانيده ؛ پس حال كه بصير و بينا گشته اى ، بر آن ، ثابت و استوار باش ! حارثه گفت : اى رسول خدا! براى من دعا نماييد تا در ركاب شما به شهادت رسم ! پس حضرت نيز چنين كرد و فرمود: خداوندا! شهادت را روزى اش ‍ گردان ! چند روز بعد، حارثه ، به فرمان رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم در جنگى شركت جست جنگ شروع شد و او نفر هشتم و يا نهمى بود كه به فيض شهادت نايل آمد. در روايتى ديگر كه كلينى از ابوبصير نقل مى كند، حارثه دهمين نفرى است كه بعد از جعفر بن ابى طالب به شهادت مى رسد.(315)


312- نوشتن حسنات و سيئات

زرارة از امام باقر يا امام صادق عليه السلام نقل مى كند: خداى تبارك و تعالى براى آدم در فرزندانش چنين مقرر فرمود كه چون كسى هست به انجام كارى نيك بندد و آن را به انجام نرساند، يك حسنه برايش نوشته شود و چون آن را به انجام رساند، ده حسنه برايش نوشته شود، و چون كسى همت به انجام كارى زشت بندد و آن را انجام ندهد، چيزى بر او نوشته نشود، و اگر آن را به انجام رساند، تنها يك گناه بر او نوشته شود. (316)


313- روح نماز

خداوند سبحان فرمود: ان الصلوة تنهى عن الفحشاء و المنكر و لذكر الله اءكبر ؛ همانا آدمى را از هر كار زشت و منكر باز مى دارد و ياد خدا بزرگ تر است . (317)


314- ياد خدا

خداوند سبحان فرمود: اءقم الصلوة لذكرى نماز بگزار تا مرا ياد كنى . (318)


315- عاشق معشوق بيند

الهى ! عارف را با عرفان چه كار، عاشق معشوق بيند نه اين و آن . (319)


316- در برائت زنهارى نيست

ابن عباس گويد: از على - كه خدا از او خشنود گردد - پرسيدم : چرا در سر آغاز سوره برائت بسم الله الرحمن الرحيم نوشته شده است . در پاسخم فرمود: چون بسم الله ... پناه و زنهار است و در برائت زنهارى نيست ، با فرمان دست بر قبضه شمشير زدن و بر فرق مشركين كوبيدن نازل شده است . (320)


317- مخ عبادت

دعا، كليد عطاء و وسيله قرب الى الله ، تعالى و مخ عبادت و حيات روح و روح حيات است .


318- توبه از نماز و روزه

الهى ! از نماز و روزه ام توبه كردم به حق اهل نماز و روزه ات توبه اين نااهل را بپذير! (321)


319- واى بر از اين نمازگزار!

الهى ! عبادت ما قرب نياورده بعد آورده است ، كه فويل للمصلين الذين هم فى صلاتهم ساهون !

320- مايه سرور و آرامش

رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم گفت : جعلت قرة عينى فى الصلوة ؛ آنچه كه مايه خنكى ، سرور و آرامش چشم من است در نماز قرار داده شده . صلوة سبب مشاهده است ، و مشاهده محبوب قرة عين محب است ، زيرا كه صلوة مناجات بين حق تعالى و عبد اوست چنانكه فرمود: فاذكرونى اذكركم ، و رسولش فرمود: المصلى يناجى ربه . حق تعالى فرمود: به ياد من باشيد تا به ياد شما باشم . رسول خدا فرمود: نمازگزار با خدايش نجوا مى كند. (322)